Dinh dưỡng đa lượng, trung lượng và vi lượng là gì ?

Trong thủy sinh, đa lượng, trung lượng và vi lượng đề cập đến các nhóm nguyên tố hoặc hợp chất cần thiết cho sự phát triển và sinh trưởng của sinh vật dưới nước.

1. Đa lượng: Là các nguyên tố hoặc hợp chất mà sinh vật cần với số lượng lớn. Chúng thường bao gồm:
   • Nitrogen (N):
     • Quan trọng cho sự phát triển của thực vật, nitrogen là thành phần chính của protein và axit nucleic (DNA, RNA). Nó thúc đẩy sự phát triển lá và thân cây.
     • Thiếu nitrogen sẽ dẫn đến lá cây chuyển sang màu vàng (biểu hiện của hiện tượng vàng lá), phát triển kém, và năng suất thấp. Cây có thể trở nên nhỏ bé và yếu ớt.
   • Phosphorus (P):
     • Cần thiết cho quá trình chuyển hóa năng lượng, phosphorus có vai trò trong việc hình thành ATP (adenosine triphosphate) và DNA. Nó cũng hỗ trợ phát triển rễ và hoa.
     • Thiếu phosphorus thường gây ra sự phát triển kém của rễ, lá cây có màu xanh đậm hoặc tím, và cây không ra hoa hoặc ra hoa ít. Điều này làm giảm khả năng sinh sản của cây.
   • Potassium (K):
     • Giúp điều chỉnh áp suất thẩm thấu và cân bằng nước trong tế bào. Potassium cũng hỗ trợ quá trình quang hợp và tổng hợp protein.
     • Thiếu potassium có thể dẫn đến việc lá cây bị cháy hoặc bị khô ở các cạnh, giảm khả năng chống chịu với bệnh tật và stress môi trường. Cây cũng sẽ phát triển kém và dễ gãy.
   • Canxi (Ca):
     • Quan trọng cho sự phát triển cấu trúc tế bào và hỗ trợ sự cứng cáp của rễ và thân. Nó cũng cần thiết cho quá trình dẫn truyền tín hiệu trong tế bào.
     • Thiếu canxi thường dẫn đến hiện tượng thối đầu rễ, đặc biệt ở cây non. Cây có thể yếu và dễ bị gãy.
   • Magie (Mg):
     • Là thành phần chính của clorophyll, magie cần thiết cho quá trình quang hợp. Nó cũng tham gia vào nhiều phản ứng enzym.
     • Thiếu magie làm cho lá chuyển sang màu vàng giữa các gân, có thể dẫn đến việc cây phát triển chậm và giảm khả năng quang hợp.
   • Lưu huỳnh (S):
     • Quan trọng trong việc tổng hợp protein và một số vitamin. Lưu huỳnh cũng cần thiết cho quá trình hình thành axit amin.
     • Thiếu lưu huỳnh có thể dẫn đến sự hình thành thiếu hụt protein và chất dinh dưỡng, làm giảm khả năng sinh trưởng và năng suất.
2. Trung lượng: Là những nguyên tố cần thiết cho sự phát triển, nhưng ở mức độ ít hơn so với đa lượng. Một số nguyên tố trung lượng thường gặp là:
   • Sắt (Fe):
     • Là yếu tố vi lượng quan trọng cho quá trình quang hợp và hô hấp. Sắt tham gia vào quá trình chuyển hóa electron trong các phản ứng sinh hóa.
     • Thiếu sắt dẫn đến hiện tượng vàng lá giữa các gân, đặc biệt ở lá non. Điều này làm giảm khả năng quang hợp và phát triển.
   • Mangan (Mn):
     • Tham gia vào các phản ứng enzym, đặc biệt là trong quá trình quang hợp. Mangan cũng hỗ trợ phát triển rễ.
     • Thiếu mangan có thể dẫn đến các đốm vàng trên lá, làm giảm khả năng quang hợp và sinh trưởng của cây.
   • Kẽm (Zn):
     • Cần thiết cho chức năng enzym và tổng hợp protein. Kẽm cũng hỗ trợ hệ miễn dịch của cây.
     • Thiếu kẽm thường gây ra hiện tượng lá nhỏ, méo mó, và có thể làm chậm sự phát triển của cây. Cây cũng có thể không ra hoa hoặc ra hoa ít.
   • Đồng (Cu):
     • Tham gia vào quá trình quang hợp và chuyển hóa năng lượng. Đồng cũng cần thiết cho sự phát triển của hoa và quả.
     • Thiếu đồng có thể dẫn đến hiện tượng thối đen ở rễ và hiện tượng lá bị vàng, làm giảm khả năng phát triển của cây.
   • Molypden (Mo):
     • Quan trọng cho sự chuyển hóa nitrogen, molypden giúp cây sử dụng nitrogen từ không khí hiệu quả hơn.
     • Thiếu molypden có thể làm giảm khả năng sử dụng nitrogen, dẫn đến hiện tượng vàng lá và phát triển kém.
3. Vi lượng: Là các nguyên tố cần thiết cho sự sống nhưng chỉ cần ở mức độ rất nhỏ. Dù ít nhưng chúng rất quan trọng cho nhiều quá trình sinh học, như:
   • Boron (B):
     • Cần thiết cho sự phát triển của rễ và quá trình hình thành hoa và trái. Boron cũng ảnh hưởng đến sự hấp thụ các chất dinh dưỡng khác.
     • Thiếu boron có thể dẫn đến hiện tượng lá bị nứt, rễ phát triển kém, và cây không ra
   • Clo (Cl):
     • Tham gia vào quá trình quang hợp và giúp duy trì áp suất thẩm thấu trong tế bào.
     • Thiếu clo có thể ảnh hưởng đến quá trình quang hợp và sự cân bằng nước trong tế bào, dẫn đến sự phát triển kém.
   • Niken (Ni):
     • Dù cần ở mức độ rất thấp, nickel cần thiết cho sự hình thành ure trong quá trình chuyển hóa nitrogen.
     • Thiếu nickel thường ít gặp, nhưng có thể ảnh hưởng đến sự chuyển hóa nitrogen và làm giảm năng suất.

Việc cung cấp đầy đủ các loại dưỡng chất này rất quan trọng để duy trì sự cân bằng sinh thái và sức khỏe của hệ sinh thái thủy sinh.